وظایف مدیر آموزشی
هدف اصلی مدیریت آموزشی تسهیل و پیشبرد امر آموزش و یادگیری است که برای رسیدن به این هدف مدیران آموزشی باید وظایف زیر را انجام دهند.
الف - وظایف عمومی
برنامه ریزی عبارت است از تعیین اهداف وتدارک فعالیتها ، امکانات ووسایل برای تحقق اهداف لذا داشتن طرح وبرنامه کار هفتگی ، ماهانه وسالانه از وظایف مهم یک مدیر موفق آموزشی است.
سازماندهی : فرا گرد سازماندهی یعنی جریان نظم وترتیب دادن به کار وفعالیت ، تقسیم و تکلیف آن به افراد به منظور انجام دادن کار وتحقق هدفهای معینی می باشد . مدیر آموزشی بدین منظور باید هماهنگی های لازم را بین افراد و واحدهای مختلف به وجود آورد .
هدایت و رهبری : رهبری در مدیریت ، فراگرد اثر گذاری ونفوذ در رفتاراعضای سازمان برای یاری وهدایت آنها در ایفای وظایفشان است .لذا یک مدیر مدرسه باید قبل ازهرچیز یک رهبر آموزشی باشد چرا که رهبر آموزشی با برقراری ارتباط متقابل با کارکنان انگیزه کار و فعالیت را در آن ها به وجودمی آورد وهمواره مشکلات وکشمکش های آنها را حل می نماید .
نظارت و کنترل : نظارت و کنترل فراگرد ارزشیابی عملکرد فردی وسازمانی است برای آن که معلوم شود آیا هدفهای سازمان تحقق پیدا کرده یا نه . یک مدیر خوب ابتدا ملاکها وروشهای سنجش عملکرد را تعیین می کند وآنگاه برعملکردها نظارت وآنهارا اندازه گیری می کند ودر ادامه نتایج حاصله را مقایسه ودر پایان برای تصحیح عملکرد ها اقدام می نماید .
- یکی دیگر از وظایف عمومی مدیر آموزشی برقراری ارتباط مناسب با افراد سازمان است که می بایست ضمن روشن نمودن هدف ومنظور پیام پیامهارا بدون ابهام ارسال نماید وهمواره قابلیت پذیرش ومیزان اثرگذاری آن را از سوی مخاطبان مورد بررسی قرار دهد .
ادامه مطلب...
بشر بعد از عبور دوران ابتدایی به مباحثی از قبیل منشأ حکومت با مردم و تقسیم کار میان طبقات مختلف و سازمان های اجتماعی و شیوه همکاری دسته جمعی توجه کرده است و به راه حل هایی دست یافته است که پایه و اساس مدیریت است.
گرچه امروز علم مدیریت بسیار گسترش یافته و به شاخه های مختلفی تقسیم شده است ? اما متون دینی ما دربار? الگوهای مدیریتی در پی آن است که به بررسی اخلاق مدیریتی و شیوه های آن از دیدگاه امام علی(ع)بپردازد و نگارنده ذیلاً نکاتی را در خصوص اخلاق ، نظام حکومتی و شیوه مدیریتی امام متقیان علی (ع) به اطلاع علاقمندان می رساند .
ادامه مطلب...
امام علی علیه السلام این فرمان را برای مالک اشتر نخعی نوشت، هنگامی که او را امارت مصر و توابع آن داد.در آن‌هنگام که کار بر محمد بن ابی بکر آشفته شده بود.این فرمان از پرمحتواترین فرمانهاست و از دیگرنامه‌های او محاسن بیشتری در بردارد.
اخلاقی سیاسی
اخلاق سیاسی در اسلام جایگاهی ویژه دارد؛ چرا که اسلام از پیوند آشتی‌جویانه اخلاق و سیاست دم می‌زند و همواره در پی ارایه راهبرد به سیاستمداران می‌باشد.[۷] پرآوازه‌ترین شخصی که در اسلام به اخلاق سیاسی توجهی ویژه نشان داده، امام اول شیعیان حضرت علی بن ابیطالب(ع) است. آن حضرت برای حاکم نمودن نظام اخلاقی معتبر در هر دو زمینه فردی و اجتماعی، از طریق کارگزاران سیاسی خود به اخلاقی نمودن سیاست دست زد. هدف مولای متقیان در اخلاقی کردن سیاست، اصلاح مردم بود؛ اصلاحی که هدایت اخلاقی مردم به سوی سعادت جمعی و رهنمون نمودن آنان به پیروی از دستورهای الهی و عقلی و غلبه بر هوای نفس و شهوت را مدنظر داشت.[۸] امام(ع)، این هدف والا را با شیوه‌های اخلاقی ویژه‌ای پی‌گیری نمود.
مؤلفه‌های شیوه اخلاقی حضرت در حکومت و سیاستمداری نشان از تلفیق آرمان با واقعیت دارد و اعلان می‌کند که امام علی(ع) آرمان‌گرایی واقع‌بین بود.[۹] بنابراین شناخت عناصر عملی اخلاقی کردن سیاست در دوران زمامداری حضرت، اهمیتی دو چندان می‌یابد؛ به این جهت، نویسنده با نگاهی به نامه امام اول شیعیان به مالک اشتر و تفسیرهای این نامه، چندین مؤلفه را به بحث می‌گذارد.
عناصر یا مؤلفه‌های اخلاقی کردن سیاست در شیوه حکومتی امام(ع) با مفاهیمی چون “حق‌طلبی”، “عدالت‌محوری”، “ابزار انگاری قدرت”، “تقوای سیاسی”، “کرامت انسانی”، “مردم داری”، “صلح‌مداری”، “عهدمندی” و “مصلحت‌سنجی” قابل تطبیق به نظر می‌اید. از این‌رو توضیح و تبیین هر یک از این مفاهیم و مؤلفه‌های در پیش رو خواهد آمد.
برداشت برنامه ریزی صحیح از نامه :
برنامه‌ریزی به معنای پیش‌بینی عملیات با توجّه به منافع انسانی وغیرانسانی، برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده است؛ به همین سبب‌حضرت می‌فرماید:
دقت و ظرافت در برنامه‌ریزی، از وسیله و امکانات مهم‌تر است.
برنامه‌ریزی نیاز به افق دید دور، روشن و باز دارد که مستلزم نگاهی‌جست‌وجوگر به گذشته، نگاهی عمیق به اوضاع حال، تعمقی ژرف در اطراف،و نگاهی بس دوراندیش به آینده است. وظیفه اصلی هر مدیر در تمام سطوح،طراحی محیطی است که اعضا بتوانند در آن به صورت گروهی فعالیت کنند تابه هدف مشخص برسند.
برنامه‌ریزی، آینده را به زمان حال می‌آورد؛ از این رو، می‌توانید کاری‌درباره آن انجام دهید. برای دست یافتن به هر هدفی، باید پیش از کوشش‌فیزیکی، تلاشی ذهنی (برنامه‌ریزی) انجام شود؛ چرا که برنامه‌ریزی، شالوده مدیریت است. امام علی (ع) در اهمیت برنامه‌ریزی پیش از انجام کارمی‌فرماید:
کسی که بدون آگاهی به عمل می‌پردازد، همچون کسی است که ازبیراهه می‌رود و چنین شخصی هر چه جلوتر می‌رود، از سر منزل‌مقصود خویش بیشتر فاصله میگیرد و کسی که از روی آگاهی و]برنامه[ حرکت کند، مانند رونده در راه‌ِ آشکار است.
گفتنی است که پس از گذشت چهارده قرن از سخن ماندگارامیرمؤمنان(ع)، در غرب نیز همین مطلب مطرح می‌شود و می‌گویند:
اگر مطمئن نیستید به کجا می‌روید، خطر رسیدن به جای دیگر را باخود همراه دارید.
بنابراین، آگاهی و تدوین اهداف و برنامه‌ریزی، اولویت خاصی دارند.پس برای انجام هر عملیاتی در سازمان لازم است پیش از آن، برنامه‌ریزی‌به‌درستی انجام گیرد تا منابع آن تلف نشوند و سازمان بتواند با اثربخشی وکارآیی لازم، به اهداف خود دست یابد. یکی از متفکران علم مدیریت درترسیم اهمیت و نقش برنامه‌ریزی می‌نویسد:
هر کاری که مشکل‌تر است، برنامه‌ریزی آن واجب‌تر می‌نماید.
هر چیز که به فکر آید، قابل برنامه‌ریزی است.
اگر مسؤولیت برنامه‌ریزی را به بیش از یک نفر بسپاریم، احتمال‌شکست آن بیشتر است.
ادامه مطلب...
اهداف وفوايد شوراي معلمان:
۱- محلي براي بالا بردن مهارت و كارايي معلمان در اثر آموزش در شورا
۲- موقعيتي براي بهبود جو سازماني و افزايش روحيه كاركنان و ايجاد الفت بين آنها .
۳-وسيله اي سودمند براي هدايت و راهنمايي همكاران جوان و آماده سازي معلمان جديد.
۴- محلي براي تصحيح روش ها. --
۵- امكاني براي ارزيابي افراد از خود و ديگران.
۶- محلي براي بررسي مسائل آموزشي، درسي، رفتاري و اخلاقي دانش آموزان.
۷- ايجاد احساس شخصيت و مسئوليت در معلمان.
در مشورت كردن، محاسني همچون تفقد از نيروها و دخيل كردن آنها در تصميم سازي، شكوفايي استعدادها گزينش بهترين راي، ايجاد انگيزه و علاقه براي اجراي تصميم نهايي، نهفته است.
راهبردهاي بهبود و غني سازي شوراي معلمان
- افزايش اطلاعات معلمان از اهميت و نقش شورا و وظايف و اختيارات آنها.
- تشكيل شورا با برنامه و اطلاع و دعوت قبلي باشد و ساعت شروع و خاتمه آن با استفاده از نظرات معلمان تنظيم و اعلام شود.
- مشخص نمودن موضوعات مورد بحث در جلسات، تا شركت كنندگان بتوانند اطلاعاتي در زمينه بحث موردنظر جمع آوري كنند.
- مشخص نمودن مكان شورا و توجه به مواردي از جمله گنجايش، نور، دما، صندلي، وسايل صوتي، دور از سر و صدا بودن و... -- - اختصاص لحظات اوليه شورا به شنيدن نقطه نظرات همكاران.
- متكلم وحده نبودن مدير در جلسات شورا.
- تنظيم برنامه هاي شورا به نحوي كه علاقه معلمان رابه فعاليت هاي حرفه اي افزايش داده و باعث ايجاد انگيزه شود.
- انتخاب دبير جلسه براي نوشتن گزارش هر جلسه و تعيين رابط ميان مدير و معلمان به منظور طرح نظرات معلمان و مشخص كردن موضوع نشست بعد.
- تشكيل شورا به منظور آشنايي و آگاهي معلمان از شيوه نامه ها، قوانين، شرح وظايف، امتحانات، نظام نمره دادن،الگوهاي تدريس، روش هاي نوين ارزشيابي و نحوه فعال سازي دانش آموزان در فرآيند آموزش.
- بحث در مورد دانش آموزان مشكل دار و ارائه راه حل هاي مناسب و مطلوب به منظور حل مشكلات اين گونه دانش آموزان
- اداره كردن شورا توسط معلمان به صورت نوبتي.
- بحث و تبادل نظر در خصوص تقويت روابط مربيان، معلمان و اولياي دانش آموزان.
- برگزاري جلسات منظم و مستمر، و بيان اهداف آموزش، انتظارات مدرسه از كاركنان، ملاك هاي دقيق ارزشيابي از عملكرد و راه هاي باز خورد آن به وضوح و به طور روشن.
- تشكيل شوراي معلمان به صورت كارگاه آموزشي به نحوي كه استاد از خارج و دستيار از خود معلمان باشد.
- تشكيل شورا در قالب بازديد از مراكز علمي (در خارج از مدرسه) و بحث و نقد مشاهدات.
- تشكيل جلسه به منظور آگاهي از مشكلات معلمان (در صورت قابل طرح بودن) و بحث و تبادل نظر در مورد حل مشكلات.
- شركت مدير در جلسات شوراي مدرسه و فرصت دادن به معلمان براي اظهار نظر خود، و هدايت جلسه به هدف مشتركي كه هست و نتيجه گيري لازم از هر جلسه.
- برخورد مناسب مدير مدرسه با نظرات معلمان.
- برگزاري جلسات به منظور رسيدن به هدف نه انجام وظيفه و ظاهرسازي و به خاطر رفع تكليف.
- تدريس معلمان در شورا به صورت نوبتي به منظور مجهز شدن معلمان به الگوهاي برتر تدريس..
- دعوت از مسئولان اداره جهت شركت در جلسات شورا به منظور آشنايي نزديك با مسائل، مشكلات و نقطه نظرات معلمان.
- با اجتناب از طرح مسائل حاشيه اي، نگذاريم مدت زمان جلسات شورا طولاني، و باعث خستگي همكاران شود.
- دعوت از استادان مجرب و متخصص در خصوص آموزش مسائلي نظير نحوه تهيه طرح درس، نحوه تدريس، نحوه به كارگيري فن آوري و...
-عدم سرزنش و تحقير معلمان توسط مدير مدرسه در جلسات شورا.
- ارائه مقالات علمي توسط معلمان در شورا و آشنا كردن معلمان با ساير موسسات علمي
- دعوت از صاحب نظران مسائل تربيتي و مسئولان شهر،براي پربار كردن جلسات شورا.
- تاكيد به وقت شناس بودن شركت كنندگان، آشنايي با موضوع بحث، ارائه تجربيات خود و احترام به نظرات و عقايد ديگران.
- مطرح نمودن مشكلات شغلي معلمان، از جمله روش هاي نوين تدريس، روش هاي آزمون سازي، طراحي و توليد وسايل كمك آموزشي و نحوه استفاده از آن ها در جلسات شورا.
- تنظيم محتواي شورا به گونه اي باشد كه علاوه بر افزايش اطلاعات علمي و حرفه اي، به طرح خلاقيت و ابتكار معلمان بپردازد و به حل مشكلات آنان كمك كند.
- دعوت از اولياي متخصص در جلسات شوراهاي پايه اي براي رفع مشكلات آموزشي و پرورشي.
- اداره كننده جلسه بايد وقت شناس خوش برخورد، مسلط به مسائل مورد بحث و بي طرف باشد. ضمنا توانايي اداره جلسه را داشته باشد.
ادامه مطلب...
- غفلت در برنامه ریزی
برنامه ریزی از ارکان اساسی مدیریت است.غفلت دربرنامه ریزی از آفتهای مدیریت است. مدیران هماره به دلیل تراکم کار، درمعرض این خطر هستند. مشکلات ناخواسته نیز سبب می شود تا مدیران به کارهای روزمره اداری مشغول شوند و از برنامه ریزی غفلت نمایند.
برنامه ریزی عبارت است از: «تفکر درکلیات و جزئیات برنامه و یا به عبارت دیگر،تعیین و اتخاذ شیوه و روش هایی که ما را به بهترین نتیجه مطلوب برساند.» (1)
برنامه ریزی در بردارنده ی هدف های سازمان و نقشه ی انجام کار است. (2)
غفلت از برنامه ریزی موجب انجام کارها ازروی عجله و بدون تدبیر می شود. آیات وروایات فراوانی به مذمت انجام کارها از روی عجله و بدون تدبیر پرداخته اند. حضرت علی علیه السلام در باره ی تفکر برای انجام کارهافرمود:
«التدبیر قبل العمل یومنک من الندم » (3)
اندیشه پیش از اجرای کار، تو را از پشیمانی در امان نگه می دارد.
غفلت از برنامه ریزی موجب پدید آمدن مشکلات ناخواسته و پیش بینی نشده می شود. حضرت علی علیه السلام در این باره فرمود:
«من قعد عن حیلته اقامته الشدائد» (4)
کسی که از برنامه ریزی غفلت کند،مشکلات بر او خواهند آمد.
عجله در برنامه ریزی سبب می شود تااستفاده بهینه از کارکنان و امکانات نشود.بسیاری از مدیران به خاطر بهره مندی اداره از امکانات مناسب، از برنامه ریزی مناسب برای استفاده از آن امکانات برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده غفلت می کنند.این دسته از مدیران در برنامه ریزی عجله می کنند و دقت لازم را روا نمی دارند. برنامه ریزی اگر با حوصله و ظرافت خاص انجام شود، کارگرتر از امکانات مناسب برای انجام کارهاست. حضرت علی علیه السلام در این باره فرمود:
«التلطف فی الحیلة اجدی من الوسیلة » (5)
ظرافت دربرنامه ریزی بهتر از امکانات است. غرور باعث می شود تا افراد خود را درمرحله ای ببینند که بی نیاز از مشورت باصاحب نظران، به برنامه ریزی بنشینند.برخی ازمدیران به خاطر دانش فراوان وتجربه ای بسیار در مدیریت چنان دچار عجب می شوند که حتی در جلسات برنامه ریزی به نظر دیگران احترام نمی گذارند. دربرنامه ریزی باید از نظرات همه ی صاحب نظران بهره جست. چه بسا افرادی که از دانش نظری وتجربه ی عملی کمتری برخوردارند، اماپیشنهادها و انتقادهای بسیار سازنده ای ارائه می دهند. یک مدیر موفق به همه ی طرح ها، بادقت گوش می کند و بهترین آن ها را انتخاب می کند. حضرت علی علیه السلام در باره ی این که خود بزرگ بینی باعث کوتاهی در برنامه ریزی می شود، فرمود:
«من اعجب بحسن حالته قصرعن حسن حیلته » (6)
کسی که به خوبی های خود مغرور شود،دربرنامه ریزی کوتاهی خواهد کرد.
ادامه مطلب...
برخي از مدیران:
تا هستند هستند و وقتی نیستند نیستند.
تا هستند نیستند و وقتی نیستند نیستند.
تا هستند نیستند و وقتی نیستند هستند.
تا هستند هستند و وقتی نیستند هستند.
شما در کدام گروه هستید؟
پرورش اندیشه وتعالی فکر سرلوحه ی تعلیم وتربیت هرقوم وملتی است که از طریق آن به سطوح والای زندگی فردی واجتماعی دست یافت. آموزش وپرورش در تربیت انسانها ی اندیشمند که مایه ی سربلندی اقوام وملل هستند نقشی به سزا دارد. اگر اهمیت این نقش در جامعه ای به درستی شناخته شود وفرهیختگان، هدایت سازمانهای اجتماعی چون مدارس را عهده دار گردند مسلما شکوفایی استعدادها حاصل آن خواهد بود.
ادامه مطلب...
سؤال و نكته ي اساسي اين بود كه آيا قفل بسته شده بود يا نه؟ لحظه اي كه اين احساس را كردم فقط در سكوت مراقبت كردم. كاملأ ساكت شدم و به خودم گفتم كه از كجا شروع كنم؟
نخستين چيزي كه هر انسان هوشمندي خواهد پرسيد اين است كه آيا واقعأ مسأله اي وجود دارد، چگونه مي توان آن را حل كرد؟ اگر سعي كني آن را حل كني تا بي نهايت به قهقرا خواهي رفت؛
هرگز از آن بيرون نخواهي رفت. پس من فقط رفتم كه ببينم آيا در، واقعأ قفل است يا نه و ديدم قفل باز است».
مدیریت ، شغلی سخت و طاقت فرسا است برای اینکه مدیران بایستی با منابع محدود و امکانات کم به انتظارات مشتریان پاسخ دهند . ماهیت قرن 21 ایجاب می کند که مشتریان انتظارات رو به تزاید داشته باشند چون قرن 21 به قرن انفجار دانش و اطلاعات مشهور است . اطلاعات اینترنت در هر 6 ساعت 2 برابر می شود . بیش از 3 هزار شبکه تلویزیونی ماهواره یی به امر اطلاع رسانی مشغول هستند . دانش اجتماعی و اطلاعات عمومی مردم بسیار بالا است . در این شرایط وظیفه مدیران سنگین و مضاعف است برای اینکه مدیران در این شرایط می بایست با قدرت راهبری و هماهنگی شان برای جلب رضایت مشتریان تلاش نمایند . اگر سیستم مدیریتی کشورمان را با سیستم مدیریتی سایر کشورها مقایسه کنیم ، می بینیم در کشور ما متاسفانه مدیریت آسان ترین شغل است . ( به جز در یک سازمان ) برای اینکه مدیران ما بر خلاف مدیران کشورهای پیشرفته منابع مالی و انسانی خوبی در اختیار دارند و پاسخگو نیز نیستند اصولاً نضام پاسخگویی در دستگاه های اجرایی ایران تعریف نشده است اما در یک سازمان ایران سیستم مدیریتی با بقیه سازمان ها متفاوت است . آن هم سازمان آموزش و پرورش است که مدیران اجرایی آن در مدارس ( مدیران مدارس ) با شرایط ویژه یی مدیریت می کنند . این شرایط عبارت است از کمبود شدید منابع مالی بطوری که سرانه هر دانش آموز در مدارس دولتی بسیار پایین و حتی اسف بار است . سرانه هر دانش آموز در ایران حدود 50 دلار و در کشورهای توسعه یافته حدود 1000 دلار است ، مدیران مدارس بر خلاف سایر مدیران سازمان های همتراز فاقد اتاق های مجلل و منشی های متعدد هستند . در نتیجه دایم در تماس با مراجعین و اولیای دانش آموزان هستند و باید در مقابل آنان پاسخگو باشند ، مدیران مدارس دولتی ایران از حقوق و حق سرپرستی ناچیزی برخوردارند و برخلاف مدیران همتراز سایر سازمانها از امکانات جانبی مثل اماکن مسکونی ، خودرو و ... برخوردار نیستند و تنها به خاطر عشق و علاقه به مدیریت کار می کنند . مدیران مدارس دولتی ایران باید در مقابل مسوولان مافوق ، اولیای دانش آموزان و نمایندگی محترم مجلس و.. پاسخگو باشند و از طرف دیگر با امکانات ناچیز کیفیت آموزشی را بالا ببرند و درصد قبولی بیشتر داشته باشند وبا دست خالی به فضاهای فیزیکی و اماکن آموزشی ونیازمندیهای مدرسه نیز برسند . در اینجا می توان گفت با دست خالی کار خارق العاده انجام دهند در حالی که عمده ترین یارانه های دولتی صرف سازمانها و شرکتهای کم اهمیت می شود . اصولاً نگاه مسوولان ارشد ایران به مقوله آموزش و پرورش غلط است برای اینکه اغلب سیاستمداران ایران آموزش و پرورش را یک سازمان مصرفی می دانند در صورتی که خود آن مسئولان ارشد از تولیدات همین آموزش وپرورش می باشند .
در پایان نباید فراموش کرد که توسعه کشور بدون توجه به آموزش و پرورش غیر ممکن است لذا شایسته است به جای اینکه بیشترین حقوق به کارکنان وزارت خارجه و وزارت نفت داده شود به معلمان و آموزش و پرورش به عنوان کارخانه تولید انسان منابع مالی بیشتری اختصاص یابد
6- بنیاد نخبگان در حوزه سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شود و به صورت دولت در سایه عمل و بر عملکرد قوای سه گانه و حاکمیت نظارت داشته باشد .
صفحه قبل 1 صفحه بعد
تبادل لینک هوشمند